Bebeklerde Göz Rengi Değişimi Ne Zaman Son Bulur?
Minik mucizenizi kucağınıza aldınız. Artık onun her detayı sizin için bir hazine. O minicik elleri, pamuk gibi cildi ve dünyaya merakla bakan gözleri… Peki, o gözlerin rengi hep böyle mi kalacak? Sevgili anneler, bu yazıda yeni ebeveynlerin en tatlı meraklarından birini ele alıyoruz: bebeklerde göz rengi değişimi. Gelin bu büyüleyici yolculuğun ardındaki sırları birlikte keşfedelim.
Göz Renginin Arkasındaki Bilim: Sihirli Pigment Melanin
Bebeğinizin göz rengi neden zamanla değişir? Bunun temel nedeni melanin adlı bir pigmenttir. Bu pigment, gözün renkli kısmı olan iriste bulunur. Melanin sadece gözlere değil, aynı zamanda ten ve saç rengine de hayat verir. Bir gözde ne kadar çok melanin birikirse, o göz o kadar koyu görünür. Kahverengi gözler bol miktarda melanin içerir. Mavi ve yeşil gözlerde ise bu pigment çok daha azdır.
Yenidoğan bebeklerin birçoğu dünyaya mavi veya gri gözlerle gelir. Bunun sebebi, doğumda melanin üretiminin henüz yeterli seviyede olmamasıdır. Güneş ışığı, melanosit adı verilen hücreleri uyarır. Bu hücreler de zamanla daha fazla melanin üretmeye başlar. Kısacası, bebeğinizin göz rengi zamanla netleşir. Bu süreci yavaşça basılan bir fotoğrafa benzetebiliriz.
Merakla Beklenen An: Göz Rengi Ne Zaman Kalıcı Olur?
“Peki, bu değişim ne kadar sürecek?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Bebeklerin göz rengindeki en belirgin değişiklikleri genellikle üçüncü ve altıncı aylar arasında görürsünüz. Bu dönemde bebeğinizin gözleri yavaş yavaş koyulaşabilir veya farklı bir tona bürünebilir.
Ancak nihai ve kalıcı göz rengi genellikle bebeğinizin birinci yaş gününde oturur. Uzmanlara göre göz rengi büyük oranda 12. ayda belli olur. Yine de her bebeğin biricik olduğunu unutmayın. Bu süreç bazı çocuklarda üç yaşına kadar devam edebilir. Hatta çok nadir durumlarda altı yaşına kadar süren minik değişimler görülebilir. Kahverengi gözle doğan bebekler ise genellikle renk değiştirmez. Çünkü bu gözlerdeki yoğun melanin en başından itibaren rengi belirler.

Genetik Miras: Bebeğimin Göz Rengi Kime Benzeyecek?
Göz rengi, karmaşık bir genetik denklemin sonucudur. Eskiden bu durumu sadece baskın ve çekinik genlerle açıklardık. Ancak artık biliyoruz ki göz rengi, birden fazla genin etkileşimiyle ortaya çıkıyor. Bilim insanları, göz rengi üzerindeki en etkili genlere OCA2 ve HERC2 adını veriyor. OCA2 geni melanin üretimini sağlarken, HERC2 geni adeta bir şef gibi OCA2 geninin aktivitesini kontrol ediyor.
Bebeğiniz bu genleri hem sizden hem de babasından alır.
- İki ebeveyn de kahverengi gözlü mü? O zaman bebeğin de kahverengi gözlü olma ihtimali yüksektir. Ancak bir istisna var. Eğer ikiniz de çekinik mavi göz geni taşıyorsanız, mavi gözlü bir bebeğiniz olabilir.
- Ebeveynlerden biri kahverengi, diğeri mavi gözlüyse, bebek genellikle kahverengi gözlü olur. Çünkü kahverengi genler daha baskındır.
- Her iki ebeveyn de mavi gözlüyse, bebeğin de mavi gözlü olma olasılığı oldukça fazladır.
Sonuç olarak, bebeğinizin göz rengi size nesiller boyu aktarılan zengin bir genetik mirası yansıtır. Rengi ne olursa olsun, o gözlerin size sevgiyle baktığı gerçeği hiç değişmeyecektir.
Referanslar
- Sturm, R. A., & Larsson, M. (2009). Genetics of human iris colour and patterns. Pigment Cell & Melanoma Research, 22(5), 544–562.
- Sturm, R. A., & Frudakis, T. N. (2004). Eye colour: portals into pigmentation genes and ancestry. Trends in Genetics, 20(8), 327–332.
- Ludwig, C. A., et al. (2016). What colour are newborns’ eyes? Prevalence of iris colour in the Newborn Eye Screening Test (NEST) study. Acta Ophthalmologica, 94(8).
- Ganjian, D. (2020). When Do Babies’ Eyes Change Color? Healthline. Erişim adresi: Healthline.com
- White, D., & Rabago-Smith, M. (2011). Genotype-phenotype associations and human eye color. Journal of Human Genetics, 56(1), 5-7.