Dış gebelikte beta Hcg değeri, sağlıklı bir gebeliği dış gebelikten ayırt etmede en önemli laboratuvar göstergelerinden biridir. Gebelik planlayan kadınlar için erken tanı hayat kurtarıcı olabilir. Bu yazıda dış gebelikte beta Hcg değerlerinin nasıl seyretmesi gerektiğini, normal değerlerden nasıl ayrıldığını ve tanı sürecinde nelere dikkat edilmesi gerektiğini ayrıntılarıyla ele alıyoruz.
Dış gebelik ile ilgili detaylı bilgi için “Kimyasal ve Dış Gebelik” yazımıza göz atın.
Beta Hcg Hormonu Nedir?
Beta Hcg (Human Chorionic Gonadotropin), gebelik oluştuktan sonra plasenta tarafından üretilen bir hormondur. Bu hormonun varlığı ve artış şekli, gebeliğin olup olmadığını ve gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleyip ilerlemediğini gösterir.
Normal bir gebelikte Hcg seviyesi döllenmeden yaklaşık 10-11 gün sonra kandaki tespit edilebilir seviyelere ulaşır. Bu noktadan itibaren hormon her 48-72 saatte bir yaklaşık iki katına çıkar.
Dış Gebelikte Beta Hcg Değerleri Nasıl Seyreder?
Dış gebelikte Hcg üretimi genellikle yavaştır ve beklenen hızda artış göstermez. Gebelik testi pozitif olsa bile Hcg seviyeleri normal gebelikte olduğu gibi iki katına çıkmaz. Bu durum ektopik (dış) gebelik şüphesini doğurur.
Normal gebelikte beta Hcg artışı şu şekildedir:
- 3 haftalık: 5 – 50 mlU/ml
- 4 haftalık: 5 – 426 mlU/ml
- 5 haftalık: 18 – 7.340 mlU/ml
- 6 haftalık: 1.080 – 56.500 mlU/ml
- 7–8 haftalık: 7.650 – 229.000 mlU/ml
Dış gebelikte bu seviyeler genellikle alt sınırlara yakın seyreder veya artış çok yavaş olur.
Dış Gebelik Şüphesinde Ne Yapılmalı?
Eğer gebelik testiniz pozitif çıktıysa, kan testiyle beta Hcg takibi yapılmalıdır. Doktorlar genellikle 48 saat ara ile iki farklı Hcg değeri alır ve bu değerlerin artış oranını inceler. Hcg artışı yeterli değilse veya düşüş varsa dış gebelikten şüphelenilir.
Bu durumda aşağıdaki yöntemlerle tanı desteklenir:
- Transvajinal ultrason: Rahim içinde gebelik kesesi görülmezse dış gebelik ihtimali artar.
- Laparoskopi: Gereken durumlarda karın içine kamera ile bakılarak embriyonun yeri tespit edilebilir.
Dış Gebelikte Erken Tanının Önemi
Dış gebelik geç fark edilirse fallop tüpü yırtılabilir ve iç kanamaya sebep olabilir. Bu, hem doğurganlığı hem de kadının yaşamını tehdit edebilir. Bu yüzden Hcg değerlerinin seyri çok yakından izlenmelidir.
Erken teşhis edilen dış gebelik, ilaçla ya da cerrahi yöntemle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Geç kalınmış vakalarda ise fallop tüpü alınması gerekebilir.
Beta Hcg Takibi Ne Zaman Başlamalı?
Yumurtlamadan yaklaşık 10 gün sonra yapılan testlerle Hcg seviyesi ölçülebilir. Ancak kesin ve güvenilir sonuçlar için en doğrusu adet gecikmesinden sonraki günlerde test yapmaktır. Eğer test pozitifse mutlaka hekime başvurulmalıdır.
Sonuç: Takip Hayat Kurtarır
Dış gebelikte beta Hcg değeri, tanı sürecinin en önemli parçalarından biridir. Her pozitif gebelik testinden sonra mutlaka kan testi yapılmalı, Hcg değerleri düzenli aralıklarla izlenmeli ve ultrason kontrolleriyle desteklenmelidir. Kadınlar, adet gecikmesinden sonra yaşadıkları her olağandışı belirtide sağlık kuruluşuna başvurarak erken teşhisle hem kendi sağlıklarını hem de doğurganlıklarını koruyabilirler.
Referanslar
-
American Pregnancy Association. (2023). hCG levels in early pregnancy. https://americanpregnancy.org
-
Mayo Clinic. (2023). Ectopic pregnancy. https://www.mayoclinic.org
-
Bebek.com. (2024). Beta Hcg Değeri hakkında tüm detaylar. https://www.bebek.com/beta-hcg/
-
Türkiye Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Yayınları.